استخدام موزهها
موزهها به منظور جمعآوری و نگهداری آثار باستانی بنا شدهاند. جدا از نقشهای پیشین موزه در نگهداری آثار تاریخی، در عصر جدید به عنوان جاذبههای فرهنگی، گردشگران را به خود جذب میکنند.
فرصتهای شغلی استخدام موزهها
پیشتر اشاره کردیم که موزهها دیگر فقط مرکز نگهداری اشیاه باستانی و تاریخی نیستند بلکه توانستهاند به عنوان یک جاذبه فرهنگی به توسعه صنعت گردشگری بیانجامند. علاوه بر این، موزهها فقط در حوزه اشیاه تاریخی فعال نیستند بلکه کارکرد این موزهها در سایر حوزهها هم به وضوح دیده میشود. موزهها، زمینههای متعددی نظیر اسناد و مدارک، باستانشناسی، تاریخ طبیعی، جواهرات و سکهها، زمینشناسی، مردمشناسی و بسیاری از حوزههای دیگر را در خود جای میدهند. در راستای این نیاز مهم به موزهها رشته موزه و موزهداری نیز در دانشگاهها تاسیس گردیده تا به صورت علمی به این بخش پرداخته شود. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در فرصتهای شغلی متعددی ایفای نقش کنند.
کارکنان بخش پذیرش
بخش امور اداری و بایگانی
بخش راهنمای تور
مدیر و سرپرست موزه
مدیر توسعه و تحقیقات
بخش نگهبانی
بسیاری از سازمانها در به کارگیری نیرو برای استخدام موزهها دخیل هستند و آزمونهای استخدامی برگزار میکنند. فرصتهای شغلی گردشگری و در صدر آنها، مشاغل موزهها مورد توجه دانشجویان و فارغالتحصل این رشته قرار گرفته و علاقه دارند در حوزه تحصیلی خود مشغول به کار شوند.
کارکنان بخش پذیرش
تقریبا در همه سازمانها و شرکتها بخشی به عنوان بخش پذیرش وجود دارد که موزهها هم از این امر مستثنا نیستند. این بخش وظیفه خوشآمدگویی و نظارت بر ورود بازدیدکنندگان و گردشگران را بر عهده دارد. همچنین دریافت ورودیههای موزه از بازدیدکنندگان یکی از مهمترین وظایف این بخش محسوب میشود. بخش پذیرش نمایندگان موزه محسوب میشوند و لذا خوشرویی در برخورد با مشتریان باید مد نظر این کارکنان باشد و همچنین به سلیقه آنها نیز احترام بگذارند.
بخش امور اداری و بایگانی
سهمی از مشاغل موزهای به این بخش تعلق دارد. در حقیقت بخش بایگانی در استخدام موزهها دارای جایگاه بوده و وظیفه مدیریت و مراقبت از اشیا و اسناد را بر عهده دارد. در این بخش اسناد مربوط به هر حوزه باید به درستی برچسبگذاری شده و به صورت ایمن نگهداری شود. همچنین بخش اداری و بایگانی با برگزاری نمایشگاهها در موزه و یا در محلهای برپایی نمایشگاهها به ارائه این اسناد و تاریخ آنها برای عموم بزدیدکنندگان میپردازد.
بخش راهنمای تور
لیدر موزه یا راهنمای تور در این مکانها به برگزاری تورهای موزهای مشغول است. در واقع راهنمایان بازدیدکنندگان را در قالب تور به بازدید از آثار موزه میبرند و اطلاعات لازم در مورد اشیا و تاریخچه آنها را ارائه میدهند. راهنمایان تور حتی گاهی به عنوان یار کمکی بخش پذیرش عمل کرده و مشتریان را به بخشهای مختلف موزه هدایت میکنند. این راهنمایان باید همواره اطلاعات خود را در مورد اشیاء و آثار موجود در موزه بروزرسانی کرده تا بتوانند اطلاعات دقیق و جدید در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهند. اگر علاقه دارید در استخدام راهنمای گردشگری برای موزهها شرکت کنید مطلب لینکشده را مطالعه نمایید.
مدیر و سرپرست موزه
مدیر موزه یا سرپرست اصلی موزه فردی است که مسئولیت کل موزه در حیطه اختیار او قرار دارد. در استخدام موزهها به عنوان سرپرست موزه باید توجه داشت که کارجویان در این شغل مهارتهایی نظیر برنامهریزی مالی و اداری، آموزش نیروها، استخدام منابع انسانی و نظارت بر سایر بخشها را داشته باشند. این سمت شغلی بالاترین موقعیت شغلی موزه محسوب میشود و اغلب به کارشناسان و مدیرانی مجرب سپرده میشود.
مدیر توسعه و تحقیقات
این یکی از مشاغل موزهای مهم محسوب میشود چرا که مستقیما باعث توسعه و پیشرفت آن میگردد. در حقیقت هماهنگکننده بازاریابی دیجیتال موزه و ارتباط با رسانهها برای پیشبرد اهداف بازاریابی از مهمترین وظایف این بخش به شمار میرود. آنها با طراحی کمپینهای دیجیتال مارکتینگ به جذب بازدیدکنندگان جدید برای موزه مشغول هستند. مشارکت و فعالیت در بستر وبسایت، شبکههای اجتماعی و ایمیل مارکتینگ از دیگر فعالیتهای اصلی این مدیران هستند. این موقعیت شغلی یکی از پردرآمدترین شغلهای گردشگری به شمار میآید.
بخش نگهبانی
وظیفه مهم و حیاتی نگهبانان موزه حفظ و بازسازی آثار و اشیاه موزه است. آنها گاهی به انجام آزمایشهای شیمیایی و فیزیکی بر روی اشیا میپردازند تا به قدمت آنها پی ببرند و مواد تشکیلدهنده آنها را شناسایی کنند. نگهبانان یا محافظان موزه همچنین بهترین راهها را برای نمایش اشیاه، تعمیر و نگهداری آنها پیدا میکنند. کارکنان این بخش از آموزشهای علمی برخوردارند و از تکنیکهای علمی و فناوریهای نوین در آن استفاده میکنند.
تواناییهایی لازم برای استخدام موزهها
فارغالتحصیلان موزهداری با استخدام در موزههای اصفهان یا تهران و یا شهرهای توریستپذیر و گردشگری، گامی موثر برای تبدیل موزهها به جاذبه گردشگری برمیدارند. نگاه علمی و در عین حال کاربردی به موزهها باعث شده است که مشاغل موزهای هم توسعه پیدا کنند. اما برای اشتغال در هر حوزهای از موزهها، باید دارای شرایط و توانمندیهایی بود که شایسته این مکانها باشد.
داشتن مهارتهای علمی و نظری
توانایی مطالعه اشیا و آثار موجود در موزه
شناخت امور اداری و فنی موزهها
اگر جزو کسانی هستید که دوست دارید در موزهها به فعالیت بپردازید تلاش کنید تا مهارتهای پیشگفته را در خود تقویت کنید و از آگهی استخدام موزهها هم مطلع باشید.
سازمانهای جذبکننده رشته موزهداری
دانشآموختگان رشتههای موزهداری، باستانشناسی و گاها مدیریت و دوره MBA گردشگری به اشتغال در موزهها میپردازند. سازمانهای مختلفی به جذب آنها پرداخته و از دانششان در پیشبرد اهداف موزهها استفاده میکنند. سازمانهایی که باعث گسترش بازار کار رشته موزهداری شدهاند عبارتند از:
وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
سازمان زمینشناسی
سازمان حفاظت محیط زیست
مطالعه روی آثار تاریخی و اشیاء باستانی و برنامهریزی برای توسعه کمی و کیفی موزهها از فعالیتهایی است که این سازمان در پی تحقق آن هستند. هر چند توسعه همهجانبه موزه به سرمایهگذاریهای صورت گرفته روی آنها بسیار وابسته است اما باز هم نباید ناامید شد.
در این مطلب به توضیح بخشهای مختلف موزه و فرصتهای شغلی برای استخدام موزهها پرداخته شد. البته این مطالب ممکن است برای تمامی موزهها صدق نکند چرا که بیشتر توضیحات دادهشده مربوط به موزهداری در کشورهای پیشرفته است و ممکن است در ایران و یا کشورهای اطراف ما این فعالیتها به تمامی انجام نشود. هر چند باید گفت که مشاغل موزهای فراتر از اینها بوده و در سایر مناطق جهان شاید صدها فرصت شغلی تنها در یک موزه وجود داشته باشد.